Küçük Adam’ın bu sabah ilk icraatı balkona çıkıp, kapıyı incelemek oldu. Önce önünde oturup uzun uzun bilim insanı ciddiyetiyle inceledi. Sonra da açıp kapatmaya başladı kapıyı. Bunu yaparken de sanki bir şeyler çözmüş gibi bir hal takınıyordu. Müthiş bir odaklanmayla kapıyı sürekli açıp kapatıyordu. Kapıdan gelen ‘gırç gırç’ sesleri de onu keyiflendiriyor ve bu onun daha çok açıp kapatma denemesi yapmasına sebep oluyordu. Ben de keyifle onu seyretmeye başladım. Küçük Adam’ı seyrederken bir şimşek çaktı beynimde. Tabi ya! İşte fırsat eğitimi zamanı. Sıvadım kolları oturdum, Küçük Adam’ın yanına ve başladım anlatmaya:
Dinle Küçük Adam,
Bu yaptığın şeyle kuvveti öğrenmiş oluyorsun. Kuvvet, senin tüm odaları dolaşmanı sağlayan şey aslında. Şey diyorum çünkü görebildiğimiz bir şey değil de ondan dolayı şey dedim. Hayır Wednesday’deki ‘şey’ değil konuyu dağıtma lütfen. Sen nereden biliyorsun Wednesday’ı arkadaş! Arkadaşlarının hepsi mi izliyor ? Hangi arkadaşlarmış bunlar? Peki her neyse…
Kuvvet duran cisimleri harekete geçirir, hareket halindekileri durdurur, yavaşlatır, döndürür, yönünü değiştirir hatta senin de çok yaptığın gibi eşyaların şeklini değiştirir. Dün kırdığın kavanoz, çay bardağı, tabakları ve kalemleri, yırttığın defter ve kitapları düşün. Bir de ağzına alıp çiğneyip çiğneyip tükürdüğün salatalık, domates, biber, patlıcan gibi tüm meyve sebzeler gibi. Ama kemirdiğin duvar, cam bardakları, masa ve sandalye ayaklarını saymıyorum çünkü yeteri kadar kuvvet uygulamıyorsun onlara.
Şimdi kapıyı çekiyorsun ya bak adı üstünde buna çekme kuvvet diyoruz. Şimdi de ittin buna da itme kuvveti diyoruz. Aaa bu iki kelime birbirine zıttır. Çektin kapı açıldı, ittin kapı kapandı. Al sana bir birine zıt iki kelime daha açmak ve kapatmak. Hayır, evladım, açmak ve açmamak bir birinin zıttı değil olumsuzudur. Sen söylediklerime odaklan. Kapıyı bırakınca kapı dengede kaldı bu ne denir biliyor musun? Bilmezsin tabii anlatıyorum iyi dinle: Biz buna dengelenmiş kuvvet diyoruz. Aslında kapı duruyor gözükse de hareket ediyor. İnanmadın mı? Daha önce dünyanın hareket ettiğini konuşmuştuk seninle. Dünya hareket ettiğine göre kapı da hareket ediyor. Etrafındaki her şey hareket ediyor aslında. Yani bir tek sen değilsin hiç yerinde durmayan ve ortalığı karıştıran. Bu arada çekmeceyi hangi ara boşalttın! Annene söyleyeceğim seni. Dur kaçma dersimiz bitmedi daha.
Benden kaçabilmen için daha hızlı hareket etmen gerekiyor. Emekleyerek zor çünkü sürtünme devreye giriyor ve seni yavaşlatıyor. Yok sürtünmeye daha sonra gireriz. Konumuz kuvvet ve hareket.
Tekrar kapıya dönelim . Gördüğün gibi kapı öylece duruyor. Kapı tembel ve değişim istemiyor. Bu konumunu korumak istiyor. Olan şey Newton Amca’nın (hatırlarsın hani ağaç altında otururken kafasına elma düşen amca) 1. Hareket Yasası aslında. Kütlesi olan bir cisim değişime direnir. Sen bu konunun dışındasın. Çünkü yerinde durmuyorsun. Dolabın üzerinde ne işin var evladım! Hangi ara çıktın oraya? Bak burası çok önemli, ‘dış kuvvet etki etmediği müddetçe nesne duruyorsa durmaya; hareket ediyorsa hareket etmeye devam eder.’ Buna da Eylemsizlik Yasası diyoruz. Bak şimdi sen dolabın üstünde durmak istiyorsun ama ben kuvvet uyguluyor ve seni oradan alıyorum. Seni bir miktar ivmelendirmek için bu gerekli. Formülü de yazayım bari lisede işine yarar. F=m.a Açılımı: Kuvvet eşittir kütle çarpı ivme. Evlat bu kadarlık ders şimdilik yeter yoksa Kütle Çekim Yasası da yetmeyecek, Her Şeyin Teorisi’ne kadar gitmemiz gerekecek. Bunları başka bir derste konuşuruz seninle.
Kapıdan gelen gelen ‘gırç gırç sesi ne mi? O benim kapı menteşelerini yağlayarak sürtünmeyi azaltmam gerektiğine dair evrenin yolladığı bir mesaj.
NOT: Bu satırlar Küçük Adam Yusuf’la yaşanılanlardan esinlenerek yazılmıştır.
06 Temmuz 2023 Fehmi
